Çocuklarda şizofreni nedenleri ve tedavisi konusuna göz atmadan önce şizofreni nedir? sorusuna cevap vermek gerekir. Şizofreni, uzun süreli, kronik bir beyin bozukluğudur. Şizofreni kişide, delüzyonlara, halüsinasyonlara, düşünme ve odaklanmada zorluk yaşamaya, motivasyon düşüklüğüne neden olur. Şizofreni, genellikle kişi yirmili yaşlarının ortasından sonuna dek uzanan süreçte ortaya çıkar. 18 yaş altında görülmesi nadir bir durumdur, 5 yaşın altındaki çocuklarda görülmesi ise çok daha nadir bir durumdur. Şizofreni belirtileri; kişinin gerçek dışı inançlara ve düşüncelere sahip olduğu delüzyonlar, var olmayan sesleri duyduğu ve görüntüleri gördüğü halüsinasyonlar olarak öne çıkar. Kişi ayrıca, herhangi bir amaç gütmeyen, anormal, tekrarlayan hareketler yapabilir. Anlamsız cümleler, sözcükler kullanabilir.

Peki çocuklarda nadir görülen şizofreninin nedenleri nelerdir?

Çocuklarda şizofreninin sebepleri konusunda net bir tanı ortaya konmamıştır. Ancak yetişkinlerde şizofreninin ortaya çıkması ile aynı yollardan ortaya çıktığı düşünülmektedir. Uzmanlara göre şizofrenin nedenleri komplekstir. Kişinin sahip olduğu genetik miras, beyin kimyası çevresel şartlar, rahatsızlığın gelişiminde rol oynar. Bazı kişilerde şizofreninin neden daha erken ya da daha geç ortaya çıktığı bilinmemektedir. Özellikle dopamin ve glutamat gibi beyin kimyasallarının şizofrenide etkili olduğu düşünülmektedir.  

Şizofreninin nedenleri tam olarak açıklanamasa da elde edilen veriler bazı risk faktörlerini işaret eder. Şizofreni risk faktörleri:

- Ailede şizofreni öyküsünün olması,

- Otoimmun hastalıklara ya da enflamasyona sahip olmak,

- Babanın yaşının çok ileri olması,

- Beyin gelişimini etkileyecek toksin ya da virüslerin ortaya çıktığı, doğum ve hamilelik komplikasyonları,

- Gençlik yıllarında psikoaktif ilaç ya da madde kullanımı olarak sıralanmaktadır.

Şizofreninin Neden Olduğu Sorunlar

Çocukluk çağında çözülmeyen ve tedavi edilmeyen şizofreni, beraberinde çok şiddetli duygusal, davranışsal ve sağlık problemi de getirir. Bunlar;

- Kendine zarar verme,

- Depresyon,

- Toplumdan uzaklaşma, izolasyon,

- İntihar, intihara teşebbüs,

- Kaygı bozuklukları,

- Panik bozukluklar,

- Alkol, tütün ve madde kullanımı,

- Aile içi çatışmalar,

- Okula ya da işe gidememe,

- Ciddi maddi problemler, evsiz kalma,

- Sağlık sorunları,

- Agresif ve anormal davranışlar olarak sıralanabilir.

Çocuklarda Şizofreni Tanısı

Her rahatsızlıkta olduğu gibi şizofrenide de erken teşhis büyük önem taşır. Ciddi komplikasyonlar yaşanmadan, tedavi olmak, çocuğun sağlıklı bir gelecek kurması için önemlidir. Şizofreni teşhisi nasıl konur sorusu, uzmanların yapacağı geniş kapsamlı ve detaylı bir değerlendirme ile cevaplanabilir. Şizofreni teşhisini psikiyatristler koyar. Ancak öncesinde çocukta gözlenen belirtilerin farklı bir tıbbi nedenden kaynaklanıp kaynaklanmadığı araştırılır. Öncelikle çocuğa kapsamlı bir fiziksel muayene yapılır. Doktor, birden çok test ister, gerekirse MRI ya da CT scan istenebilir. Fiziksel değerlendirmede herhangi bir soruna rastlanmazsa, bu kez psikolojik değerlendirmeye sıra gelir. Bu noktada, uzman kişi çocuğun aile ve kişisel öyküsünü, davranış, düşünce ve duygularını değerlendirir. Tüm bu kapsamlı değerlendirmelerin sonucunda uzman doktor şizofreni tanısı koyabilir.

Çocuklarda Şizofreni Tedavisi

Böylesi ciddi ve şiddetli bir rahatsızlıkta, Şizofreni tedavi edilir mi sorusu sıkça sorulur. Şizofreni geçer mi diye düşünülse de bu hastalığın kronik bir rahatsızlık olduğu unutulmamalıdır. Ancak doğru tedavi yöntemleri ile ağır ve şiddetli semptomlar kontrol altında tutularak, kişinin yaşam kalitesi yükseltilebilmektedir. Çocuklarda şizofreni tedavisi, çocuk psikiyatristleri tarafından yürütülür. Şizofreni konusunda klinik tecrübesi olan çocuk psikiyatristleri gerek gördüklerinde psikolog ve terapistlerle birlikte çalışabilir. Şizofreni ilaç tedavisi yanı sıra, psikoterapi de kullanılabilir. Çok şiddetli vakalarda hastaneye yatmak gerekebilir. Şizofreni ilaçları kişinin gösterdiği belirtiler ve bu belirtilerin şiddetine göre, hastanın yaşına göre düzenlenir. Tüm bunların yanı sıra, çocukların okul ve sosyal hayatta yaşadığı problemleri iyileştirmeye yönelik terapilerde kullanılabilir.