Bebekler ve çocuklar söz konusu olduğunda, stres kavramının onların dünyasında yer almadığını düşünebiliriz. Oysa çocuklarda stres olur mu sorusunun cevabı evettir. Stres hemen hepimizin hayatının bir parçasıdır. Aşırı stres yetişkinlerde, diyabet, astım, depresyon, kaygı bozukluğu, yüksek tansiyon ve kalp rahatsızlığı gibi sağlık sorunlarına neden olabilir.
Çocuklarda stres belirtileri ise kendini, ani ve keskin davranış bozukluklarıyla gösterir. Özellikle huysuzluk, öğrenme güçlükleri, altını veya yatağını ıslatma gibi değişimler stresi işaret edebilmektedir.
Çocuklarda Stres Nedenleri
Stres aslında bireyleri, tehlikeli durumlarda koruyan, tehdit eden nesne ya da olay ile karşılaştığında, savaş ya da kaç mesajı veren bir cevaptır. Yetişkinlerde stres sebepleri, aile, arkadaşlar, okul ya da iş gibi faktörlerle ortaya çıkabilir. Çocuklarda ve bebeklerde görülen stresin sebepleri ise farklılık gösterebilir.
- Özellikle, okul öncesi dönemde kreş ve anaokulu için anne babadan ayrılmak çocukta strese neden olabilir. Anne baba çocuğun en büyük desteğidir ve onlar olmadan yepyeni bir sosyal ortamı tanımak ve alışmak çocuğun korku ve stres duymasına neden olabilir.
- Çocukların, okul öncesi kreş veya anaokuluna alışma sürecinde sosyal baskı söz konusu olabilir. Bu dönemde yaşanan stres çocuğun içine kapanmasına ya da utangaç olmasına neden olabilir.
- Aile içinde yaşanan travmatik olaylar ve evdeki atmosfer de çocukların ve bebeklerin stres yaşamasına neden olur. Boşanma, aileden birinin hayatını kaybetmesi, cinsel, fiziksel ya da duygusal istismar çocuk üstünde büyük olumsuz etkiler bırakabilir.
- Çocuklarda ve bebeklerde görülen stresin sebepleri arasında sayılabilecek diğer unsurlar, anne babanın ilgisizliği, destek vermemesi, maddi yokluklar, hastalıklar olarak sıralanabilir. Ayrıca medyanın farklı mecraları da çocuklarda ve bebeklerde strese neden olabilmektedir.
Çocuklarda Stres Belirtileri
– Sözel becerilerde eksiklik,
– Öğrenme güçlükleri,
– Okulda odaklanma ve öğrenme zorluğu,
– Hafıza problemleri,
– Öfkeli ve agresif tutum ve davranışlar,
– Sözel saldırılar,
– İnsanlara karşı güvensizlik,
– Davranışlarda gerileme,
– Sürekli ilgi çekme ihtiyacı,
– Aşırı ağlama ve çığlık atma,
– Öfke krizleri geçirme,
– Özgüven eksikliği,
– Endişe ve korkular,
– İçine kapanık davranışlar,
– Tahammülsüzlük,
– Ayrılma korkusu,
– Uyku bozuklukları,
– Karın ağrıları,
– İştah kaybı,
– Kabuslar,
– Yatak ıslatma
Stresle Mücadele Yolları
Bebekler ve çocuklar, duygularını yeni yeni tanımaya ve anlamaya başlar. Bu süreçte anne baba çocukların en büyük yol göstericisi olmalı ve desteklerini esirgememelidirler.
– Çocuğunuza yakın durmaya ve kendini güvende hissetmesine yardımcı olun. Kreş ya da anaokulu nedeniyle sıkıntı yaşıyorsanız, bir süreliğine ayrı kalacağınızı ama yeniden bir araya geleceğinizi söyleyin.
– Çocuğunuzla konuşurken, sakin ve yatıştırıcı bir ton kullanın. Bu konuda ısrarınızı koruyarak onun tahammülsüzlüğünü ve huysuzluğunu yönetebilirsiniz.
– Çocuğunuzun davranışlarını dikkatlice takip edin. Sahip olduğu belirtiler stres yaşadığını işaret ediyor olabilir. Ancak bunun yanında farklı bir problem de bu belirtilerin ortaya çıkmasına neden olabilir, bu nedenle çocuğunuzun davranışlarını her yönüyle incelemeniz gerekir.
– Çocuğunuzun duygularını anlamasına ve yüksek sesle dile getirmesine yardımcı olun. Bunu yaparken zaman sınırı koymayı unutmayın.
– Stresin hayatın bir gerçeği olduğunu ve ömrü boyunca çocuğunuzun farklı stres faktörleriyle uğraşması gerektiğini kabullenin. Anne baba olarak en iyi desteği sevgi ve şefkatinizle vereceğinizi, bu şekilde güçlü bir birey yetiştirebileceğinizi unutmayın.
– Stres faktörleri ile ortaya çıkan belirtiler gittikçe şiddetleniyorsa, profesyonel bir yardıma ihtiyaç duyuyor olabilirsiniz. Bu nedenle Konya çocuk psikoloğu tavsiye ve öneri ihtiyaçlarınızda bizi arayarak Psikon Terapi uzmanlarıyla iletişime geçin.