Çocuk gelişiminde önem taşıyan noktalardan biri de çocuğun sosyal becerileridir. Çocuğunuz ister dışadönük bir çocuk olsun ister utangaç ya da içedönük bir birey olsun, yaş aralığına uygun sosyal becerilere sahip olması önem taşır. Çünkü bir çocuğun sosyal gelişimi hayatındaki birçok diğer alanla da yakından ilgilidir. Yürümek, çocuğun sosyalleşmesi için ilk aşamalardan biridir. Yürümeye başlayan bir çocukta sosyal gelişim gözlenmeye başlar. Her çocuğun genetik ve çevresel faktörleri gibi gelişim hızı da farklılıklar gösterir. Bunun yanında çocukların farklı yaşlarda farklı sosyal becerileri göstermesi beklenir. Biz de 1 ila 4 yaş arasındaki bebek ve çocuklarda, genellikle rastlanan sosyal beceriler ve sosyal gelişimi bir araya getirdik.
1 Yaş Sosyal Gelişim
Bu yaşta bebekler, sosyal beceri konusundaki birçok ipucunu anne ve babasının davranışlarından alır.
Temel İletişim
1 yaşındaki bir bebek, isteklerini genellikle işaret ederek ve bazı sesler çıkararak ifade eder. Bebeğinizle etkileşim kurmak için, bir şeye baktığını fark ettiğinizde ona diğer ilginç şeyleri de parmağınızla göstermek önemlidir.
İnsanları Tanımaya Başlama
1 yaş ile birlikte çocuk tanıdığı yüzlere reaksiyon vermeye başlar. Örneğin, büyük anne veya babasını, teyzesini, halasını gördüğünde gülümser ya da ağlar. Eğer çocuğunuz etrafındaki kişilere ilgi göstermiyorsa, herhangi bir reaksiyon göstermiyorsa, bu durum bir probleme işaret ediyor olabilir.
Anne Baba İle Etkileşim
Çocuğunuz bu yaşta size bir oyuncağını uzatmaya başlayacaktır. Çocuk bu hareketi ile aslında karşısındaki kişi ile bağ kurma çabasını ortaya koyar.
2 Yaş Sosyal Gelişim
2 yaşına giren çocuklar, artık etrafındaki kişilerle daha çok iletişim kurmaya başlar. Ancak yine de en çok anne baba ile zaman geçirmeyi tercih eder.
Sosyalleşmeye Başlama
Çocuklar bu yaşta bir başkasıyla oynamak yerine, paralel oyun adı verilen yanında oturarak, kendi başına oynar. Çocuk diğer çocuklarla oynamasa da bir arada olmalarına gayret etme önemlidir.
Sahiplenme
Bu yaştaki çocuklar, oyuncaklarını sahiplenir. Paylaşma konusunda zorlanır. Olayları başkasının bakış açısından görmesi zordur. Benmerkezci bir düşünceye sahiptirler ve istediklerini elde etmek isterler. Anne babaların, paylaşım ve sırayla oynama konusunda çocuklarına örnek olması bu noktada önem taşır.
Daha Çok İnsanla İlişki Kurma
Başkalarına ilgi göstermek, sosyalleşmenin anahtar davranışlarından biridir. Çocuk anne baba dışındaki kişilerle de oynamaya ve iletişim kurmaya başlar. Bu aşamada çocuğun utangaç davranışları yeni durum ve kişilere uyum sağlamak için zamana ihtiyacı olduğunu gösterir. Anne babanın, çocuklarına bu zamanı tanıması önemlidir.
3 Yaş Sosyal Gelişim
Birçok çocuk 3 yaşı ile birlikte kreşe gitmeye başlayabilir. Bu durum onların yaşıtları ile sosyalleşmesine ve yeni arkadaşlıklar kurmasına neden olacaktır.
Başkalarını Arama
Bu yaşa dek kendi başına oynamayı tercih eden çocuklar, artık başkalarıyla birlikte oynamaya başlarlar. Bu nedenle çocuğunuza yaşıtlarıyla bol bol zaman geçirme fırsatı tanımak önemlidir. Ancak yine de anne babasının, sosyal durumlarda nasıl davranılması gerektiği ile ilgili yönlendirmelerine muhtaçtır.
Hayal Gücünü Kullanma
Oyun esnasında çocuğun hayal gücünü kullanacağı kostümlü oyunlar, hayali oyunlar, rol yapma oyunları bu döneme hakim olacaktır. Çocuklar, kendileriyle aynı ilgi alanına sahip arkadaşlar edinmeye başlayacaktır. Paylaşma konusunda halen zorlanan çocuk, oyunun devam etmesi için çatışmaları çözme konusunda daha istekli olup, daha pozitif davranışlar gösterecektir.
Duyguları Anlama
Çocukların duyguları anlamaya başlaması bu yaşın sosyal gelişim göstergelerindendir. Anne babalar, TV ya da kitaplar aracılığıyla çocuklarına farklı duyguları gösterip, onların gelişimine destek olabilir. Bu yaştaki çocuklar ayrıca, karşısındaki kişiye sarılmak, öpmek isteyebilir.
4 Yaş Sosyal Gelişim
Anaokuluna çok az bir zaman kalan bu yaşta, çocuğunuz yeni arkadaşlar edinme konusunda becerilerini geliştirecektir.
Bir Grubun Parçası Olma
Bu yaştaki çocukların sosyal gelişiminin bir parçası da artık daha çok yaşıtı ile daha çok sayıda arkadaş ile aynı anda etkileşime geçebilmesidir. Bu yaşta çocuklar, yaşlarına uygun spor takımlarına, kuralların ve yasakların çok fazla olmadığı gruplara girerek gelişimlerini destekleyebilirler.
Paylaşma ve İşbirliği
Bu yaşta bazı çocuklar hala paylaşmakta zorluk yaşasalar da paylaşmanın ve sırasını beklemenin önemini anlamaya başlar. Başkalarının düşünceleri konusunda daha bilinçli olurlar. Bu da uzlaşma, problemleri konuşarak çözme, bir grubun neler hissettiğini anlama ve karşısındakinin duygularını tespit etme becerilerini artırır.
Fiziksel Şefkat
4 yaş ile birlikte, çocuklar öperek, sarılarak şefkat göstermeye başlarlar. Etrafındaki kişilerin sıkıntı çektiklerini, üzüldüklerini anlayarak onlara iyi hissettirmek için harekete geçerler.
