Çocuğum yalan söylüyor.
Çocuğum neden yalan söylüyor?
Çocuğumun yalan söylemesini nasıl engellerim.
Yukarıda geçen cümleler bazı anne babaların sıkça kurduğu cümlelerdir. Çocuklar yalan söylediğinden ne yapmamız gerektiğini konuşmadan önce çocuk ve yalan ilişkisini anlamamızda fayda bulunur.
Çocuklar Neden Yalan Söyler?
- Başlarını belaya sokacak bir şeyden kurtulmak için,
- Anne babasının tepkisini ölçmek için,
- Anlattığı hikayeye heyecan katmak için,
- Bir şey olmuş olsaydı nasıl sonuçlanacağını deneyimlemek için,
- Dikkat çekmek ya da kendini daha iyi göstermek için,
- İstedikleri şeyi elde etmek için,
- Karşısındaki kişiyi kırmamak için yalan söylüyor olabilir.
Çocuklar Hangi Yaşta Yalan Söyler?
Çocuklar ikili iletişimde gelişmeye başladıkça gerçek ile yalan arasındaki ilişkiyi de kavramaya başlar. Genellikle çocuklar 3 yaş ve civarında yalanlar söyleyebilir. 4 ila 6 yaş arasında yalan söyleme konusunda daha da becerikli hale gelirler. Ses tonları ve mimikleri ile yalanlarını destekleyebilirler. Yaşları ilerledikçe çocuklar daha komplike ve inandırıcı yalanlar kurgulamaya başlarlar. Ergenlik döneminin gelişi ile söyledikleri yalanlar da farklılaşır. Özellikle karşısındaki insanı kırmamak için beyaz yalanlara başvurabilirler.
Yalan Söyleyen Çocuklara Nasıl Yaklaşmalıyız?
Çocuklarımızın belli bir yaşa kadar ilgi, dikkat, eğlence ya da korku gibi nedenlerle yalan söylemesi kabul edilebilir olsa da belli bir yaştan sonra gerçek ile yalan arasındaki ayrımı net olarak yapması önemlidir. Anne babalar için sürekli yalan söyleyen çocuklar söz konusu olduğunda atılacak adımları bir araya getirdik.
- Yalan söylemenin altındaki nedenleri anlayın. Çocuğunuzun her davranışı gibi yalan söyleme davranışı da belli bazı nedenlerle ortaya çıkar. Söylenen yalanın içindeki mesajı anladığımızda çocuğumuza vereceğimiz tepkiler de daha anlamlı ve yapıcı hale gelir.
- Çocuğunuzun yaşını ve gelişimini dikkate alın. Çocukların da tıpkı yetişkinler gibi değişik gelişim aşamalarından geçtiğini, hatalı davranışlarının bu aşamalarda yaşadıkları zorluklardan kaynaklanabileceğini unutmayın. Çocuğunuzun yalan söyleme davranışını değerlendirirken yaşını mutlaka göz önünde bulundurun.
- Evinizde yaşan ve gerçek ile ilgili net ve yıkılmaz kurallar koyun. Her şeyden önemlisi anne baba olarak bu kurallara mutlaka siz de uyun. Örneğin çocuğunuzun yanında bir arkadaşınıza yalan söylerseniz siz fark etmeseniz de çocuğunuz bunun farkına varacaktır. Yalan söylemenin normal bir davranış olduğunu düşünecektir.
- Çocuğunuz yalan ve gerçeği anlatın. Çocuğunuz kaç yaşında olursa olsun, yalan ile gerçeğin arasındaki farkı ona anlatabilirsiniz. Küçük yaştan itibaren vereceğiniz bu tür mesajlar, çocuğunuzun doğru davranışı benimsemesinde faydalı olacaktır. Örneğin, “eğer gökyüzü yeşil desem bu doğru mu yoksa yalan mıdır?” gibi basit ve anlaşılır örneklerle çocuğunuza yalan ile gerçek arasındaki farkı gösterebilirsiniz.
- Yalanların sonuçları üstüne sohbet edin. Hepimiz yalancı çoban hikayesini biliriz. Anne babaların çocuklarına yalan söylemenin zararlarını anlatırken kullandığı bu hikayeyi ve benzerlerini kullanarak, çocuğunuza yalanın sonuçlarını anlatabilirsiniz.
- Çocuğunuzun yalan söylediğini anladığınızda ona bir şans daha tanıyın. Örneğin; “Sana doğruyu söylemen için bir şans daha veriyorum. Eğer yalan söylediğini anlarsam bunun sonuçları olacak.” diyebilirsiniz.
- Tıpkı tüm disiplin süreçlerinde olduğu gibi yalan söyleme konusunda vereceğiniz tepkilerde de istikrarlı olmalısınız. Çocuğunuzun tablet kullanımını kısıtlama, ev içinde görevler verme gibi sonuçlardan birini seçip, yapması konusunda tutarlı davranmalısınız.
- Çocuğunuzun dürüst davranışlarını asla gözden kaçırmayın. Onun sonuçları negatif olduğunda bile dürüst olduğunu fark ederseniz bu davranışını övün ve pozitif yaklaşımda bulunun.
- Çocuğunuz yaşına ve gelişimine uygun olmayan, yalan söyleme davranışını tüm çabanıza rağmen değiştirmiyorsa, bir profesyonelle görüşmeniz uygun olabilir. Konya pedagog tavsiyesi arayışında ise Psikon Terapi uzman kadrosu ile size yol gösterecektir.