Kardeş kıskançlığını azaltmanın yolları ve yöntemlerinden önce kardeş kıskançlığı nedir sorusunun cevabını vermek gerekir. Kardeşin kıskançlığı belki de yüzlerce yıldır anne babaların en büyük kabuslarından biri olagelmiştir. Çocuklardan birinin kardeşine duyduğu kıskançlık ve öfke duymasına kardeş kıskançlığı adı verilir. Maalesef bu sorun oldukça karmaşık bir problemdir ve tek bir cevabı yoktur. Yine de çocuklarınızdan birinin diğerine karşı kıskanç bir şekilde davrandığını fark eder ve problemin gittikçe daha derinleştiğine kanaat ederseniz anne baba olarak uygulayabileceğiniz birkaç yöntem bulunur.

Kardeş kıskançlığı ile ilgili neler yapabilirsiniz?

İlk çocuğunuz doğduğunda sevgi ve dikkatinizin %100’ünü alır. Bu nedenle sevgi, beslenme konularında ihtiyaçlarının hemen hepsini karşılama şansı bulur. Sonra birden alıştığı bu düzenin içine hiç tanımadığı bir kişi daha dahil olur. Küçük kardeşi! Aileye yeni katılan bu kişi sadece fazla ilgi ve zaman istemekle kalmaz, ilk çocuğunuzun anne babasının evrenindeki yerini de doldurmaya da başlar.

İlk başlarda büyük çocuğunuz eve yeni katılan üyeden memnun gibi görünebilir. Kardeşine olması gibi davranabilir. Ama bir süre sonra bu durum onu rahatsız etmeye başlar. Anne babasının hayatındaki yerini geri almak ister. Ancak bu artık mümkün değildir. Hiçbir şey eskisi gibi olmayacak ve anne babasının ilgisi ve sevgisi de dahil olmak üzere her şeyi kardeşiyle paylaşmak zorunda kalacaktır. Algılama biçimi büyük çocuğunuzun aklına şu cümleyi yerleştirebilir; bu ailede en çok bu yeni bebek seviliyor.

Bu düşünce kardeş kıskançlığının ilk adımıdır. Kıskançlık ufak tefek davranışlarla dışa vurulmaya başlar. Örneğin kimse bakmazken kardeşini çimdiklemek ya da tokat atmak gibi davranışlar, onun oyuncaklarını saklamak ya da sahip çıkmak gibi tutumlar gözlenebilir. Bazı çocuklar daha da ileri giderek, kardeşlerini sevmediklerini ve onu geri göndermek istediklerini söyleyebilirler.

Öfkeli davranışları siz ve kardeşi etrafta yokken de devam edebilir. Bazı çocuklar yaşından küçük davranmaya başlar. Yardıma ihtiyacı varmış gibi yapar ve çocukça tavırlar sergiler. Aslında tek isteği kaybettiği o konumu yeniden kazanmaktır.

Çocuklar, duygusal olarak yıkıma uğradıklarında bunu ifade etmeyi beceremezler. Bu nedenle genellikle düşünmeden ve öfkeli bir şekilde harekete geçerler. Her iki kardeş de bu şekilde davranmaya başlayınca işler daha da karmaşıklaşır.

Kardeş kıskançlığı düşündüğümüzün aksine hayatımızda çok önemli bir rol oynar. İş seçimimizden aile içindeki üstlendiğimiz role dek birçok alanda kardeş kıskançlığının izlerini görebiliriz.

Kardeş kıskançlığı nasıl önlenir?

• Eğer mümkünse çocuklarınızın arasında 3 sene olmasına imkan tanıyın. Bu süre büyük çocuğunuzun sizden kopup bağımsızlığına kavuşmasına imkan tanır. Böylece yeni çocuk için yer açılmış olur.
• Hemen her ailede bir çocuk diğerine göre daha kolay olabilir. Ya da anne baba çocuklarından birine kendini daha yakın hissedebilir. Size düşen, ne olursa olsun bir çocuğunuzu diğerinden daha çok sevdiğinize dair mesajlar vermemektir.
• Anne babalar anne baba olarak kalmalıdır. Çocuklarınızla vakit geçirirken onların ebeveyni olduğunuzu asla unutmayın.
• Çocuğunuzu işin içine dahil edin. Ona yeni bir bebeğin aileye katılacağını ve onu nasıl karşılaması gerektiğini, ona nasıl bakması gerektiğini anlatın.
• Büyük çocuğunuzu ortağınız gibi görün. Ondan sizinle birlikte yeni doğan bebek için oyuncak seçmesini, gıda malzemeleri alışverişini yapmasını isteyin. Eğer çocuğunuzu bu sürece dahil ederseniz, işbirliği yapma konusunda daha istekli olacaktır.
• Asla  büyük kardeşin küçüğünden sorumlu olmasını istemeyin.
• Büyük kardeşi oyuncaklarını paylaşması için zorlamayın.
• Büyük çocuğunuzu utandıracak, küçük görecek davranışlardan kaçının. Biraz huysuzluk ettiğinde ona; sen büyüksün, abisin, ablasın demeyin. Çocukların da duyguları olduğunu unutmadan yaklaşın.
• Çocuklarınızın görünüşlerini, derslerini ve davranışlarını asla karşılaştırmayın. Çocuklar bu durumu yarış olarak algılayabilir. Halbuki onlar birbiriyle rekabet için değil, işbirliği yapmak için büyütülmelidir.
• Çocuklarınızdan birine, elindeki işi aynı kardeşi gibi yapması gerektiğini söylemeyin. Kardeşi de olsa her çocuk farklıdır unutmayın.
• Kardeşlerin birini diğerine çekiştirmeyin.
• Adil olmaya çalışın. Çocukların sizin her hareketinizi ve kararınızı dikkatle izlediğini unutmayın.