Filial terapi, 1960lı yıllarda Bernard ve Lousie Gurney tarafından geliştirilmiş bir yöntemdir. Filial terapi, çocuk merkezli oyun terapisinin, anne babaları ya da çocuğu yetiştiren kişileri de kapsayan bir formu olarak görülebilir. Filial terapide anne babalar ya da çocuğu yetiştiren kişiler terapik değişimin temsilcileri olarak yer alır.
Oyun terapisinin özel bir türü olan Filial Terapi, 3 ila 12 yaş arasındaki çocuklar için uygundur. Geleneksel oyun terapisinde terapist önce anne babalar ile görüşür. Ardından çocuğu oyun odasına alarak terapi gerçekleştirir. Terapi birkaç hafta ya da ay sürebilir. Bu süre boyunca terapist anne babalarla 6 haftada bir gibi bir periyodik düzende buluşur, çocuğun ihtiyaçları ve gelişimi ile ilgili bilgilendirme yapar. Geleneksel oyun terapisinde anne babalar çocuğun terapi esnasında ne yaptığının pek farkında olmazlar. Filial terapi işte bu yönden geleneksel oyun terapisinden ayrılır.
Filial terapide anne babaların çocukların hayatlarında terapatik bir temsilci olarak var olabileceği ve bunun için gerekli becerileri öğrenebileceği fikri yatar. Bu nedenle Filial Terapi sırasında anne babalar tüm oyun terapi seanslarında bulunur. Hatta terapiyi idare ederler.
Filial terapide, anne babalar metotlar konusunda eğitimli terapistler tarafından eğitilirler. Terapistlerin gözetiminde seansları idare etmeyi öğrenirler. Ancak anne babalar bu eğitimden sonra oyun terapisti olmazlar. Asıl amaç onların çocuklarına zorlukları çözme konusunda yardım etmeleri ve ebeveynlik becerilerini geliştirmeleridir.
Filial terapide kişilerin bireysel sorunlarından ziyade anne baba ve çocuk arasındaki ilişkilerin iyileştirilmesi esas alınır. Terapi seansları sırasında anne babaların ebeveyn hislerini yansıtmasının yanı sıra çocukların ifade edemediği duygularını ortaya koyması hedeflenir. Filial terapide empatik dinleme ile aile bağlarını güçlendirmek de mümkündür.
Filial Terapi Nasıl Uygulanır?
Filial terapide birden çok aşama bulunur. İlk aşamada bir terapist ailenin değerlendirmesini yapar ve ailenin etkileşimlerini gözlemler. Ardından bir terapi seansını örneklerle açıklar. Ebeveynlere temel teknikleri öğretmek için birkaç seans gereklidir. Gerekli bilgiler verildikten sonra terapistin gözleminde anne babalar oyun terapisi seansını yönetir. Terapiler devam ederken terapist, anne babalara kesintisiz destek verir. Gözlemleri sonucu ailenin yaşadığı zorlukları işaret eder ve ailelerin terapi seansını bitirmesine yardımcı olur.
Filial terapi anne babaların farklı ebeveynlik stillerini öğrenmesine yardım ederken çocuk merkezli olduğu için çocukların herhangi bir yönlendirme olmaksızın oyun oynayabildikleri bir terapi türü olarak öne çıkar.
Filial Terapi’de Neler Öğretilir?
Filial terapide anne babalara 4 temel teknik öğretilir.
Bunlar sırasıyla;
1- Planlama/Yapılandırma: Anne babalar, özel bir oyun alanı ve çocukların bu alanda istedikleri gibi oynayabilecekleri oyuncakları belirleyerek bir yapılandırma yaparlar.
2- Empatik Dinleme: Anne babalar, çocukların oyun esnasındaki duygu ve davranışlarını yansıtma becerilerini geliştirirler. Bu becerilerini çocuk oynarken ne yaptığını ve aslında neler hissediyor olabileceğini ona söylemek için kullanabilirler.
3- Çocuk merkezli hayali oyun: Ebeveyn basit bir şekilde çocuğunun hayali oyununuz gözlemler ve takip eder.
4- Kural Koyma: Oyun terapisinde genellikle çok az kural ve limit vardır. Ancak anne babalar güvenlik için sınırlar koyabilir. Örneğin biraz öfkeye izin verilse de çocuk eşyalara zarar verici ve tehlikeli davranışlar sergilediğinde anne babalar kısıtlayıcı olabilir.
Filial Terapi Hangi Alanlarda İşe Yarar?
– Kaygı durumu
– Evlatlık edinme
– Kronik hastalık ya da engeller
– Depresyon
– Dikkat eksikliği ve hiperaktivite
– Travma
– Öfke
– Bağlanma sorunları söz konusu olduğunda filial terapi hem anne babalara, hem de anne baba ve çocuk ilişkisine değer katar.
