Anne baba olmak iyi, mutlu ve sağlıklı bir birey yetiştirmek için verilen üstün çaba ve fedakarlık demektir. Bu zorlu ve hiç bitmeyen yolculukta her anne baba kendi üslubu ve stiliyle ebeveynlik yapar. Bu ebeveynlik stili çocuğun yemek yeme alışkanlıklarından kendisi ve çevresi hakkındaki hislerine dek birçok alanda nasıl bir kişiliğe sahip olacağını da etkiler. Araştırmalara göre 4 farklı ebeveynlik stili vardır. Bunlar, otoriter, yetkin, serbest ve ilgisiz olarak sıralanmaktadır. En sık rastlanan bu 4 ebeveynlik tipinin özelliklerini ve çocuklarınız üzerindeki etkilerini bir araya getirdik.
Otoriter Anne Babalık
Çocuğunuzun sesinin soluğunun çıkmamasını mı istiyorsunuz? Kurallarınızı asla gevşetmiyor, alternatifleri kabul etmiyor musunuz? Çocuğunuzun duygularını dikkate almayı düşünmüyor musunuz? Eğer bu sorular için cevabınız genellikle evet oluyorsa otoriter bir anne baba olabilirsiniz. Otoriter anne babalar, çocuklarının kuralları mutlaka takip etmesini isterler. Çocuklar kurallarını sorguladıklarında, bu tip anne babalar, sadece kendileri istediği için böyle olması gerektiğini söylerler.
Çocuklarının problem çözme konusunda harekete geçmesini desteklemezler, çocukların fikirlerine kulak vermeden kurallar koyar ve uygulanmasını isterler. Otoriter anne babalar genellikle disiplin yerine cezayı tercih ederler. Bu durum da çocukların hatalarından öğrenmesine engel olurlar. Çocuklar bir hata yapıp ceza aldıklarında kendilerini üzgün hissederler ama bu hatayı yeniden yapmamak için nasıl davranmaları gerektiğini öğrenemezler. Otoriter anne babalarının çocuklarının özgüven problemleri olur. Bazı çocuklar, düşmanca ve agresif davranışlar sergileyebilir. Anne babalarının yarattığı baskı nedeniyle ileride sık sık yalan söyleyen kişilere dönüşebilirler.
Yetkin Anne Babalık
Çocuğunuzla pozitif ilişkiler kurmak için çok mu çabalıyorsunuz? Çocuğunuz için koyduğunuz kuralların ardındaki nedenleri açıklıyor musunuz? Kuralları ve sonuçlarını ortaya koyarken çocuğunuzun fikirlerini dikkate alıyor musunuz? Eğer bu sorulara verdiğiniz cevapların çoğu evet ise siz, yetkin bir anne baba olabilirsiniz. Yetkin ebeveynlik tipine sahip anne babalar, kurallara sahiptir ama çocuklarının düşüncelerini de dikkate alarak hareket ederler. Yetişkinlerin otorite olduğunu unutturmadan çocukların duygularına da değer vererek anne babalık yaparlar. Yetkin anne babalar, problemler ortaya çıkmadan önce tedbir almak için zaman harcarlar. Çocukları için pozitif disiplin yöntemleri kullanırlar. Yetkin anne babaların çocukları mutlu ve başarılı kimseler olur. Karar verme ve problem çözme becerileri gelişmiş bireylere dönüşürler.
Serbest Anne Babalık
Kurallar koyuyor ama kuralları nadiren mi uyguluyorsunuz? Kurallara uymamanın sonuçlarını uygulamıyor musunuz? Siz ne kadar az müdahil olursanız çocuğunuzun o kadar iyi öğreneceğini mi düşünüyorsunuz? Eğer bu sorulara cevabınız evet ise serbest ebeveynlik stiline sahip olabilirsiniz. Serbest anne babalar, genellikle hoşgörülü olurlar ve ancak ciddi bir problem olursa müdahale ederler.
Kurallara uymamanın sonuçlarını uygularken tutarlı değildirler. Çocukların yalvarmaları ya da bir daha yapmamaya söz vermeleri durumunda, disiplin yöntemlerini uygulamamayı tercih edebilirler. Çocukları için anne baba olmaktan ziyade birer arkadaş gibi davranırlar. Serbest anne babaların çocukları okul hayatlarında otorite ve kurallar konusunda sıkıntılar yaşayabilir. Özgüvenleri düşük olabilir. Anne babalarının hoşgörülü davranışları obezite gibi sağlık problemleri yaşamalarına neden olabilir.
İlgisiz Anne Babalık
Çocuğunun okulu ve ödevleri konusunda ona sorular sormuyor musunuz? Çocuğunuzun nerede ve kiminle olduğunu nadiren mi biliyorsunuz? Çocuğunuzla çok vakit harcamıyor musunuz? Eğer bu sorulara cevabınız evet ise ilgisiz anne babalardan biri de siz olabilirsiniz. İlgisiz anne babalar, çocukların nerede ve ne yapıyor olduğu ile ilgili olmazlar ve çocukların kendi başlarına yetişebileceklerine inanırlar. Yeterli sevgi, ilgi ve şefkati çocuklarına veremezler. İşleri, evin sorumlulukları ile öylesine meşguldürler ki çocukların duygusal, fiziksel ihtiyaçlarını karşılamazlar. Bu tür ailelerde yetişen çocukların ciddi özgüven problemleri olur. Akademik hayatta başarısız olurlar. Davranış problemleri sergilerler ve mutlu olmakta zorlanırlar.
